Rodzaje sprzęgieł w ciągnikach – jakie wybrać?

Rodzaje sprzęgieł w ciągnikach mają istotne znaczenie dla efektywności pracy maszyn rolniczych i komunalnych. W zależności od konstrukcji, wpływają one na sposób przenoszenia napędu oraz komfort obsługi. Typowymi rozwiązaniami w ciągnikach rolniczych i kompaktowych są sprzęgła jednotarczowe suche i  i wielotarczowe mokre.

Rodzaje sprzęgieł w ciągnikach determinują sposób współpracy silnika z przekładnią oraz osprzętem. Wybór odpowiedniego rozwiązania przekłada się bezpośrednio na trwałość podzespołów i wygodę operatora. Znajomość podstawowych typów sprzęgieł pozwala lepiej dobrać maszynę do konkretnego zastosowania.

Rodzaje sprzęgieł w ciągnikach – sprzęgło jednotarczowe

Sprzęgło jednotarczowe to najprostszy typ wśród rodzajów sprzęgieł w ciągnikach. W tej konstrukcji całe obciążenie odbierane jest tylko przez jedną tarczę sprzęgłową. Jedna tarcza musi sobie także radzić z całym ciepłem wytwarzanym podczas tarcia. Tego rodzaju rozwiązanie sprawdza się w maszynach, które działają pod ograniczonym obciążeniem. Co więcej, takie sprzęgło może współpracować z mechanicznym rewersem. Bezsprzęgłową zmiana kierunku jazdy wymaga bardziej zaawansowanego sprzęgła. Można powiedzieć, że sprzęgło jednotarczowe stanowi wariant budżetowy, zwykle spotykany w tańszych konstrukcjach.

Sprzęgło wielotarczowe

Sprzęgło wielotarczowe to rozwiązanie bardziej zaawansowane, stosowane tam, gdzie układ jezdny ciągnika z mechaniczną przekładnią został przystosowany do radzenia sobie cięższymi pracami. Spośród rodzajów sprzęgieł w ciągnikach rolniczych, zalety sprzęgła wielotarczowego obejmują możliwość przeniesienia większych obciążeń. To dlatego, że liczne tarcze zwiększają powierzchnię cierną. Również ciepło jest odprowadzane w sposób bardziej wydajny. Sprzęgło wielotarczowe jest również uważane za niezwykle wytrzymałe, a załączanie kolejnych przełożeń odbywa się w sposób gładki i pozbawiony szarpnięć.

Rodzaje sprzęgieł w ciągnikach – sprzęgło suche i mokre

Kolejnym podziałem, jeśli chodzi o rodzaje sprzęgieł w ciągnikach, jest sposób ich chłodzenia i smarowania. Pod tym kątem wyróżniamy sprzęgła suche i mokre. Sprzęgło suche pracuje bez zanurzenia w oleju, dzięki czemu jego konstrukcja jest prostsza i tańsza. Jednakże pozostaje bardziej narażone na zużycie i uszkodzenie przez wysoką tempturę, szczególnie w trudnych warunkach pracy.

Z kolei sprzęgło mokre pracuje w kąpieli olejowej, co poprawia jego trwałość i skuteczność chłodzenia. Dobre odprowadzanie sprzęgła zwięsza skuteczność odprowadzania ciepła. Dlatego taki podzespół charakteryzuje się większą żywotnością oraz lepszą odpornością na przegrzanie. Jest częściej stosowane w nowoczesnych ciągnikach, zwłaszcza tych z rewersem bezsprzęgłowym lub przekładnią PowerShift.

Sprzęgło jazdy i sprzęgło wałka odbioru mocy

Rodzaje sprzęgieł w ciągnikach rolniczych nie muszą zawsze oznaczać dyskusji nad sprzęgłami jazdy. To dlatego, że w nowoczesnych ciągnikach zwykle wałek odbioru mocy (WOM) posiada oddzielne sprzęgło. Taka konfiguracja chroni mechanizm wałka, a tym samym cały ciągnik, przed nadmiernym obciążeniem. Sprzęgło jazdy odpowiada za przekazywanie momentu obrotowego z silnika do skrzyni biegów i układu jezdnego. Jego naciśnięcie powoduje zatrzymanie ciągnika. Natomiast sprzęgło WOM umożliwia bezpieczne przekazanie napędu dla narzędzi zewnętrznych, takich jak kosiarki, glebogryzarki itp.

Podsumowanie

Rodzaje sprzęgieł w ciągnikach obejmują zarówno rozwiązania proste – jak sprzęgła jednotarczowe suche – jak i bardziej zaawansowane, jak sprzęgła wielotarczowe mokre. Jeśli chodzi o oddzielne sprzęgło WOM, zabezpiecza ono mechanizm ciągnika przed nadmiernym obciążeniem przez maszynę towarzyszącą. Tego typu rozwiązania są szczególnie przydatne w precyzyjnych pracach rolniczych i komunalnych, gdzie mogą pojawić się bardzo duże obciążenia. Wybór odpowiedniego typu sprzęgła zależy od przeznaczenia ciągnika, charakteru prac, jakie będzie wykonywał i rodzaju osprzętu. Dobre dopasowanie specyfikacji technicznej ciągnika do przewidywanych zastosowań poprawia efektywność pracy i wydłuża żywotność maszyny. Producenci ciągników kompaktowych często podają w specyfikacjach maszyn rodzaj sprzęgła głównego, na przykład tu w specyfikacji TYM T255. Zobacz przykładową specyfikację ciągnika  Przeczytaj również nasz przewodnik po ciągnikach kompaktowych.