System kaucyjny krytykowany przez branżę

fot. Adobe Stock Sawyer0

System kaucyjny krytykowany przez organizacje branżowe, producentów, rolników i handel detaliczny budzi poważne wątpliwości przed planowanym startem. Apele skierowane do premiera Donalda Tuska wzywają rząd do pilnych zmian, wskazując na groźbę chaosu organizacyjnego, wzrostu cen oraz fiaska całej reformy.

System kaucyjny krytykowany przez przedstawicieli branży spożywczej, handlowej i rolniczej staje się przedmiotem intensywnej debaty publicznej. Obszerne apele skierowane do premiera Donalda Tuska wskazują, że obecny kształt systemu może prowadzić do chaosu organizacyjnego, wzrostu cen oraz strat finansowych dla przedsiębiorców i konsumentów. Zdaniem autorów dokumentów, konieczne jest natychmiastowe wstrzymanie wdrożenia i rozpoczęcie dialogu z rynkiem.

Rada Przedsiębiorców: „To kukułcze jajo”

Prezes Rady Przedsiębiorców, Adam Abramowicz, wystosował do premiera Donalda Tuska apel o wstrzymanie wdrożenia systemu kaucyjnego w zaplanowanym terminie. W jego ocenie projekt ten nie tylko nie jest gotowy do uruchomienia, ale także może przynieść szereg negatywnych konsekwencji społecznych i gospodarczych.

Adam Abramowicz stwierdził, że system kaucyjny w obecnej formule stanowi przedsięwzięcie przedwczesne, niedostatecznie przygotowane, kosztowne i nieefektywne. Jego zdaniem wdrożenie systemu wywoła chaos organizacyjny i dodatkowo zwiększy obciążenia dla przedsiębiorców oraz handlu. Konsumenci z kolei odbiorą reformę jako kolejną zmianę narzuconą odgórnie i źle przygotowaną.

System kaucyjny w obecnej formule jest przedsięwzięciem przedwczesnym, niedostatecznie przygotowanym, kosztownym i nieefektywnym. – prezes Rady Przedsiębiorców Adam Abramowicz

W swoim liście prezes Rady Przedsiębiorców powołuje się na raport Deloitte, z którego wynika, że efekt ekologiczny systemu będzie znikomy w porównaniu do nakładów inwestycyjnych.

W ciągu dekady za 37,3 mld zł uzyskamy efekt ekologiczny w postaci wzrostu recyklingu opakowań o… 0,4% w stosunku do efektywności już funkcjonującego systemu gminnego.

Zarzuty wobec systemu kaucyjnego i apel o wstrzymanie

System kaucyjny krytykowany jest również za przewidywane skutki społeczne i ekonomiczne, które mogą wystąpić już na etapie wdrożenia. Eksperci ostrzegają, że nieprzygotowany mechanizm podniesie ceny produktów i jednocześnie pogłębi niepewność wśród konsumentów. Z kolei Adam Abramowicz zwraca uwagę, że system może zwiększyć inflację i dodatkowo osłabić siłę nabywczą polskich rodzin.

W swoim liście do premiera organizacje podkreślają, że falstart oraz nieskuteczność reformy wywołają w społeczeństwie poczucie bycia oszukanym. Co więcej, branża wskazuje, iż źle zaprojektowany system kaucyjny zagrozi dotychczasowemu rozwojowi selektywnej zbiórki i podważy zaufanie obywateli do reform środowiskowych.

System kaucyjny w obecnym kształcie budzi poważne wątpliwości środowisk branżowych. Zarówno sektor spożywczy, jak i handlowy wskazują na ryzyko chaosu, dodatkowych kosztów i nieskuteczności środowiskowej. Apelują o dialog z rządem oraz korektę przepisów zanim system wejdzie w życie.

Apel o wstrzymanie systemu kaucyjnego

Wraz z narastającą liczbą zastrzeżeń branży, system kaucyjny krytykowany jest nie tylko za wady techniczne i finansowe. Coraz częściej podnosi się także brak spójnej wizji jego wdrożenia. W odpowiedzi na te obawy autorzy apelu zwrócili się do premiera Donalda Tuska, domagając się zdecydowanych działań. Wezwali rząd do wstrzymania wdrożenia systemu od 1 października 2025 roku. Ich zdaniem obecna forma reformy nie odpowiada ani realiom rynkowym, ani możliwościom organizacyjnym wielu przedsiębiorców.

Jednocześnie organizacje podkreśliły potrzebę opracowania nowoczesnego, spójnego i zintegrowanego systemu gospodarowania odpadami. Zaznaczyły, że nowe rozwiązania powinny uwzględniać realia polskiej gospodarki i odpowiadać na oczekiwania społeczne. Ich zdaniem tylko odważna decyzja rządu może powstrzymać narastający chaos i odbudować zaufanie obywateli do instytucji państwowych.

Wady prawne i finansowe systemu

System kaucyjny krytykowany jest przede wszystkim za błędy legislacyjne i zagrożenia finansowe. Polska Federacja Producentów Żywności ZPW wystosowała apel do Premiera Donalda Tuska o pilne wdrożenie niezbędnych zmian w przepisach regulujących system kaucyjny na opakowania po napojach, których obecny kształt jest szkodliwy dla polskiego rolnictwa, przetwórstwa, konsumentów i środowiska. Apel podpisało kilkanaście organizacji branżowych i podkreślono w nim:

„Przepisy naruszają zasadę równości podmiotów gospodarczych i tworzą bariery w dostępie do rynku, co jest sprzeczne z: Konstytucją RP, ustawą o swobodzie działalności gospodarczej oraz ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.”

System kaucyjny krytykowany jest także za tempo i sposób jego wprowadzania. Organizacje apelują o przesunięcie terminu wdrożenia na 1 stycznia 2026 roku. Zwracają uwagę na ryzyko poważnego chaosu finansowego i organizacyjnego. Podkreślają, że obecny model obciąży polskich konsumentów dodatkowym podatkiem VAT od kaucji, który może sięgnąć aż 3 miliardów złotych. Wskazują również na groźbę wielomiliardowych strat dla całej branży napojowej i handlu detalicznego.

Kluczowe zarzuty wobec systemu kaucyjnego

Wraz ze zbliżającym się terminem wdrożenia reformy system kaucyjny krytykowany jest coraz częściej. Głos zabierają organizacje reprezentujące sektor handlu, produkcji napojów, przetwórstwa i rolnictwa. Zarzuty te znalazły się m.in. w apelu kilkunastu organizacji branżowych oraz w piśmie Rady Przedsiębiorców skierowanym do premiera Donalda Tuska. Eksperci podnoszą zarówno kwestie techniczne i finansowe, jak i potencjalne skutki społeczne. Poniżej prezentujemy najważniejsze zastrzeżenia, które według autorów apeli wymagają pilnej reakcji ze strony rządu.