Miękinia inwestuje 500 mln w zieloną przyszłość
Miękinia inwestuje 500 mln w zieloną przyszłość. Tak ambitnego programu nie realizowała dotąd żadna gmina tej wielkości. O przełomowych inwestycjach w energetykę, wodociągi i retencję opowiada Burmistrz Jan Marian Grzegorczyn.
Realizowany w Gminie Miękinia program inwestycyjny o wartości blisko pół miliarda złotych ma charakter bezprecedensowy. Inwestycje wykraczają poza standardowe uzbrajanie terenów przemysłowych, koncentrując się na zaawansowanych rozwiązaniach ekologicznych. Budowa dużej oczyszczalni, która ma produkować biogaz i potencjalnie biometan, oraz wykorzystanie magazynów wodnych jako magazynów energii potencjalnej w ramach klastra energetycznego, świadczą o innowacyjnym podejściu samorządu. Całości dopełnia system retencji wód opadowych, który proekologicznie zasili ujęcia podziemne.
O inwestycjach i planach w zakresie zielonej transformacji gminy, rozmawiamy z Burmistrzem Janem Marianem Grzegorczynem.
Spis treści
Miękinia inwestuje 500 mln w transformację
Redakcja: Panie Burmistrzu, Miękinia to gmina licząca 20 000 mieszkańców, a jednocześnie realizuje dziś projekty warte łącznie około 500 mln zł. To skala, która bardziej kojarzy się z dużymi miastami. Skąd decyzja o tak ambitnym programie i jakie strategiczne cele mają Państwo przed oczami?
Burmistrz Miękini Jan Marian Grzegorczyn: Zgadzam się, skala jest nietypowa i wśród gmin naszej wielkości praktycznie bez precedensu. Analizy potrzeb pokazały nam jednak jasno, że nie możemy działać wycinkowo. Potrzeby wodno-kanalizacyjne, wyzwania energetyczne, presja inwestycji w strefie ekonomicznej – wszystko to nałożyło się w tym samym czasie. Gdybyśmy próbowali realizować te zadania osobno, tracilibyśmy lata, a i tak koszt byłby porównywalny. Dlatego nasza strategia polega na budowaniu powiązanego „łańcucha inwestycji”. Oczyszczalnia produkująca biogaz wspiera klaster energetyczny, klaster wpisuje się w retencję i nowoczesne zarządzanie siecią wodociągową, a strefa przemysłowa rozwija się w oparciu o infrastrukturę drogową i uzbrojenie. Celem jest nowoczesna, odporna na kryzysy gmina z zielonym, samowystarczalnym charakterem.
Miękinia inwestuje w nowoczesną oczyszczalnię ścieków
Redakcja: Zacznijmy od inwestycji sztandarowej jaką jest oczyszczalnia ścieków w gminie Miękinia. Proszę przedstawić jej skalę, rozwiązania technologiczne i wartość oraz co konkretnie wniesie dla mieszkańców i lokalnej gospodarki.
Burmistrz: Oczyszczalnia, którą budujemy, będzie miała przepustowość 6 500 m³ na dobę. To skala przystosowana nie tylko do obsługi naszych 20 000 mieszkańców, ale również rosnących potrzeb strefy przemysłowej. Projektujemy ją od razu z myślą o dalszym rozwoju.
W obiekcie znajdą się 4 reaktory biologiczne, które pozwolą elastycznie uruchamiać instalację od 25 do 100% mocy – w zależności od bieżącego zapotrzebowania. To ważne, bo w ścieki bytowe możemy przewidzieć, natomiast ścieki przemysłowe są zmienne i często trudne do prognozowania.
Węzeł gospodarki osadowej obejmujący 2 fermentory pozwoli nam na produkcję biogazu. Początkowo wykorzystamy go do pokrycia własnego zapotrzebowania obiektu. Dzięki temu oczyszczalnia nie stanie się typowym, energochłonnym zakładem, a raczej obiektem, który sam generuje paliwo. Nasz plan zakłada także wykorzystanie odpadów zielonych – liści i traw, co zwiększy produkcję gazu i pozwoli ekologicznie utylizować tego typu odpady.
Poważnie myślimy również nad koncepcją instalacji, która pozwoli oczyszczać biogaz do jakości biometanu. Biometan chcemy wykorzystywać w kogeneracji. W praktyce oznacza to, że w dzień prąd i ciepło będą pochodzić z fotowoltaiki, a w nocy z biometanu. W ten sposób zapewnimy ciągłość dostaw i zredukujemy wahania.
Cała inwestycja kosztuje około 304 mln zł i obejmuje również budowę 40 km sieci tranzytowych. Jesteśmy dziś na etapie zamykania procedur administracyjnych, a budowa potrwa w latach 2025–2027. Oczyszczalnia ma ruszyć do końca 2027 roku.
Woda i retencja zasoby strategiczne dla rozwoju gminy Miękinia
Redakcja: Bezpieczeństwo wodne to temat na wagę złota – dosłownie. Jak Miękinia zapewnia sobie pewne źródła wody i jaką rolę pełni tu retencja?
Burmistrz: W marcu 2023 uruchomiliśmy Stację Uzdatniania Wody w Kadłubie o wydajności 6 600 m³ na dobę. Druga stacja, o wydajności 5 000 m³, jest w realizacji. Daje nam to pełną redundancję systemu dostaw i gwarancję, że nawet po awarii mieszkańcy nie zostaną bez wody.
Przemysł traktujemy zupełnie osobno – od samego początku zakładaliśmy, że potrzebuje on dedykowanego źródła. We współpracy z Politechniką Wrocławską i MPWiK Wrocław analizujemy dwa warianty: pobór i uzdatnianie wody z Odry oraz ponowne wykorzystanie oczyszczonych ścieków. Dla nas kluczowe jest zachowanie bilansu wodnego i ochrona ujęć bytowych dla mieszkańców.
Dodatkowo uruchamiamy niezwykle ciekawy projekt retencji z Legnicką Specjalną Strefą Ekonomiczną – o wartości ponad 20 mln zł, realizowany przez Budimex. Polega on na tym, że deszczówka i wody roztopowe zamiast trafić do Odry, zostaną oczyszczone i skierowane do zbiorników retencyjnych. A stamtąd – do podziemnych ujęć. To lokalne „doładowywanie” ujęć, które wydłuża żywotność naszych zasobów.
Sieci i odpady, jako element całości infrastruktury
Redakcja: Co z sieciami kanalizacyjnymi i odpadami – bo to także ważne elementy infrastruktury?
Burmistrz: Dzięki programowi FEnIKS realizujemy 40 km kanalizacji sanitarnej w 13 miejscowościach. Wnioski obejmowały 120 km, ale reguły konkursu pozwoliły przyznać środki na część. To i tak ogromny postęp. Resztę będziemy musieli realizować własnymi siłami.
Jeśli chodzi o odpady – nie zamierzamy ich traktować jako problemu. Wpisaliśmy je do gospodarki energetycznej. Osady i odpady zielone trafiają do fermentorów i stają się biogazem, a docelowo biometanem. To jest idea gospodarki obiegu zamkniętego i odejścia od prostych metod, jak składowanie czy spalanie.
Energetyka i klaster – od paneli do biometanu
Miękinia inwestuje w rozwój klastra energetycznego, który dzięki biogazowi, biometanowi i OZE tworzy lokalny, stabilny system zasilania
Redakcja: Wróćmy do energetyki. Jak działa klaster energetyczny i jaką rolę odgrywa w nim biogaz i biometan?
Burmistrz: Stworzyliśmy Klaster Energetyczny Miękinia razem z Zakładem Usług Komunalnych i powiatem średzkim. Na początek pozyskaliśmy 400 000 zł z KPO, teraz rozpoczynamy etap przygotowania dokumentacji o wartości 1 mln zł, a w trzecim etapie możemy uzyskać nawet 25 mln zł.
Podstawą rozwoju są instalacje PV – setki mikroinstalacji na dachach i planowana gminna farma fotowoltaiczna. Ale – i tu dochodzimy do sedna – panele dają energię tylko w dzień i zależą od pogody. Dlatego największą rolę odgrywa biogaz i przyszły biometan. To są źródła stabilne i sterowalne. Dzięki nim klaster nie jest tylko zbiorem paneli, ale kompletnym systemem, który łączy energię zmienną OZE z paliwem wytwarzanym lokalnie.
Do tego dodajemy innowacyjny mechanizm – sieć wodociągowa jako magazyn energii. Pompy zasilane OZE w dzień tłoczą wodę do zbiorników, a w nocy woda grawitacyjnie oddaje energię, zmniejszając pobór z sieci. W ten sposób energia nie ucieka, lecz służy mieszkańcom.
Równocześnie rozważamy powołanie spółdzielni energetycznej. Klaster skupia dziś gminę i instytucje publiczne, ale spółdzielnia pozwoli włączyć mieszkańców indywidualnych. To oni razem z nami będą produkować i konsumować energię.
Komunikacja i strefa gospodarcza
Burmistrz zaznaczył, że Miękinia inwestuje również w rozwój komunikacji i stref gospodarczych, obejmując m.in. budowę dróg, rond, centrum przesiadkowego oraz przygotowanie blisko 270 ha terenów pod przemysł.
Redakcja: Inwestycje nie zamykają się na wodzie i energetyce. Jak wygląda rozwój komunikacji i stref gospodarczych?
Burmistrz: Dla strefy inwestycyjnej mamy przygotowanych 200 ha terenów w gminie, a kolejne 70 ha gruntów Skarbu Państwa zostanie zabezpieczone pod dalszy rozwój przemysłu. To obszar o dużym potencjale, doskonale zlokalizowany przy DK94 i niedaleko autostrady A4.
Rozbudowujemy 14 km dróg, budujemy 2 ronda na DK94 i tworzymy centrum przesiadkowe w Miękini. To centrum połączy kolej z transportem autobusowym i komunikacją lokalną, co poprawi mobilność mieszkańców. Projekt realizujemy w zgodzie z GDDKiA, tak by nasze ronda i układ pasowały do modernizacji całej DK94 planowanej do 2031 roku. W tym sensie nie działamy w próżni – tworzymy infrastrukturę kompatybilną z krajowym systemem drogowym.
Finansowanie – klucz do sukcesu
Miękinia inwestuje 500 mln dzięki skutecznej dywersyfikacji źródeł finansowania i partnerstwom z instytucjami takimi jak NFOŚiGW, WFOŚiGW czy Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna
Redakcja: Wydatki rzędu 500 mln zł robią wrażenie. Jak gmina tej wielkości jest w stanie finansowo udźwignąć tak ogromny program?
Burmistrz: Najważniejsze było zapewnienie maksymalnej dywersyfikacji i oparcie się na źródłach zewnętrznych. Nasze największe przedsięwzięcia – oczyszczalnia, stacje uzdatniania wody czy układ komunikacyjny – finansowane są w dużej mierze z Polskiego Ładu. Na kanalizację w 13 miejscowościach wsparcie dostarczył program FEnIKS, prowadzony przez NFOŚiGW. Klaster energetyczny rozwija się dzięki Krajowemu Planowi Odbudowy: 400 000 zł na start, 1 mln zł na dokumentację i aż 25 mln zł na inwestycje. WFOŚiGW i NFOŚiGW to dla nas kluczowi partnerzy, jeśli chodzi o pożyczki i montaż finansowy. Dodam, że Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna w pełni finansuje inwestycję retencyjną związaną z zagospodarowaniem wód opadowych – ponad 20 mln zł.
To wszystko jest możliwe także dzięki partnerstwom. ARP i LSSE wspierają nas w uzbrajaniu strefy i poszukiwaniu inwestorów. Politechnika Wrocławska oraz MPWiK są kluczowi przy projektach wodnych, a GDDKiA przy koordynacji dróg. Dzięki temu nie tylko rozkładamy ciężar finansowy, ale też korzystamy z wiedzy i potencjału dużych instytucji. Sam budżet gminy nie wystarczyłby na nawet połowę tych przedsięwzięć – dlatego inżynieria finansowa i współpraca partnerska to fundament sukcesu.
Miękinia jako lider transformacji
Redakcja: Jeśli podsumować ten ogromny wysiłek, co ma z tego mieszkaniec Miękini?
Burmistrz: Przede wszystkim bezpieczeństwo i komfort. Mieszkańcy mają gwarancję stabilnych dostaw wody, nowoczesnej kanalizacji i ekologicznej gospodarki osadami. Oczyszczalnia nie będzie dla nich tylko kosztem – stanie się zakładem energetycznie samowystarczalnym, który produkuje biogaz i biometan. Powstanie klaster energetyczny, który pozwoli obniżać koszty energii i zyskać niezależność. Retencja zadba o przyszłe pokolenia, a nowe drogi i transport zbiorowy otworzą strefę dla inwestorów, a mieszkańcom dadzą miejsca pracy.
Powiem wprost: Miękinia nie działa punktowo. Budujemy pełny, wielopłaszczyznowy system, który czyni gminę jednym z liderów zielonej transformacji w Polsce.
***
Miękinia inwestuje 500 mln z wizją
Miękinia inwestuje 500 mln w spójny system ekologicznych rozwiązań, łącząc oczyszczalnię biogazową, retencję wód, rozwój sieci kanalizacyjnych oraz lokalną energetykę opartą na OZE i biometanie. Dzięki szerokiej współpracy instytucjonalnej oraz skutecznemu pozyskiwaniu środków zewnętrznych, gmina tworzy model transformacji, który zapewnia mieszkańcom bezpieczeństwo wodne, energetyczne i infrastrukturalne. Rezultatem jest nowoczesna, niskoemisyjna i samowystarczalna wspólnota, gotowa na wyzwania przyszłości.
Na co Miękinia przeznacza 500 mln zł?
Gmina Miękinia inwestuje 500 mln zł w kompleksowy program obejmujący oczyszczalnię ścieków, system retencji, rozwój sieci kanalizacyjnych, energetykę odnawialną oraz infrastrukturę drogową i strefy gospodarcze.
Jakie są źródła finansowania inwestycji?
Główne źródła to Polski Ład, program FEnIKS, Krajowy Plan Odbudowy, WFOŚiGW, NFOŚiGW oraz partnerstwa z LSSE, ARP, GDDKiA i uczelniami wyższymi.
Jakie znaczenie ma oczyszczalnia ścieków?
Oczyszczalnia o przepustowości 6 500 m³/dobę będzie produkować biogaz i biometan, stając się energooszczędnym i samowystarczalnym źródłem energii dla systemu komunalnego.
Na czym polega klaster energetyczny Miękini?
Klaster integruje instalacje PV, biogazownie, biometan oraz sieć wodociągową jako magazyn energii. Celem jest stabilna, lokalna i odnawialna produkcja energii.
Jakie działania obejmuje rozwój stref gospodarczych?
Gmina przygotowała 270 ha terenów inwestycyjnych oraz rozbudowuje infrastrukturę drogową, w tym ronda na DK94 i centrum przesiadkowe integrujące transport publiczny.
Przeczytaj również: Zielone finansowanie w gminach.
