Szkolenie wstępne i szkolenie okresowe BHP – kiedy obowiązkowe?
Szkolenie wstępne i szkolenie okresowe BHP – kiedy obowiązkowe? To pytanie zadaje sobie wielu przedsiębiorców zatrudniających pracowników tymczasowych. Każdy nowy pracownik musi odbyć obowiązkowe szkolenie wstępne. Brak szkoleń skutkuje odpowiedzialnością karną oraz odmową wypłaty świadczeń.
Szkolenie wstępne i szkolenie okresowe BHP – kiedy obowiązkowe? Pracodawca powinien analizować ten obowiązek już na początku zatrudniania pracowników sezonowych.
Spis treści
Kiedy szkolenie BHP jest wymagane?
Obowiązek szkolenia BHP obejmuje każdą osobę podejmującą pracę, niezależnie od formy zatrudnienia. Zgodnie z art. 237³ §2 Kodeksu pracy oraz Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. (Dz.U. 2004 nr 180 poz. 1860), pracodawca musi zapewnić szkolenie wstępne i szkolenie okresowe BHP. Szkolenie wstępne składa się z dwóch części. Po pierwsze z instruktażu ogólnego oraz po drugie instruktażu stanowiskowego.
Dla prac sezonowych, pracujących np. przy zieleni miejskiej, koszeniu, sprzątaniu, konieczne jest przeprowadzenie instruktażu ogólnego i stanowiskowego przed przystąpieniem do pracy. Nie ma znaczenia, czy praca trwa jeden dzień, czy miesiąc – szkolenie musi być przeprowadzone i udokumentowane. Nieprzeprowadzenie go jest naruszeniem prawa.
Pracownik nie może podpisać oświadczenia o znajomości zasad w zastępstwie przeszkolenia. Szkolenie powinno być dostosowane do warunków środowiska, rodzaju narzędzi i zagrożeń
Szkolenie wstępne i szkolenie okresowe BHP
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860) wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje szkoleń BHP. Są to szkolenie wstępne i szkolenie okresowe BHP, które różnią się zakresem oraz częstotliwością przeprowadzania.
Instruktaż ogólny stanowi pierwszy krok szkolenia wstępnego. Obejmuje przepisy ogólne, zasady pierwszej pomocy oraz zachowanie w razie zagrożenia. Następnie pracownik przechodzi instruktaż stanowiskowy, który przedstawia konkretne zagrożenia i bezpieczne metody pracy. Osoba z odpowiednimi kwalifikacjami prowadzi takie szkolenie.
Szkolenie okresowe BHP dotyczy pracowników zatrudnionych na stałe. Pracodawca odnawia je co 1, 3 lub 5 lat, w zależności od stanowiska. Z kolei pracownicy sezonowi odbywają zazwyczaj instruktaż ogólny i instruktaż stanowiskowy.
Instruktor przygotowuje dokumentację potwierdzającą szkolenie: kartę szkolenia oraz rejestr szkoleń wstępnych. Tylko kompletna dokumentacja stanowi dowód podczas kontroli PIP lub w razie wypadku. Dlatego pracodawca musi traktować szkolenie wstępne i szkolenie okresowe BHP jako obowiązek prawny i realną ochronę życia.
Dokumentacja szkoleniowa BHP i ocena ryzyka
Zgodnie z art. 237³ §2 i art. 237⁴ Kodeksu pracy, pracodawca jest zobowiązany do dokumentowania szkoleń i oceny ryzyka zawodowego. Każde szkolenie BHP musi zakończyć się podpisaniem „karty szkolenia wstępnego” przez pracownika i osobę prowadzącą. Dokumenty te należy przechowywać przez cały okres zatrudnienia oraz 3 lata po jego zakończeniu.
Pracodawca musi także opracować ocenę ryzyka zawodowego dla każdego stanowiska – również sezonowego. Dokument ten powinien zawierać wykaz występujących na stanowisku pracy zagrożeń, sposób postępowania w celu zmniejszenia oddziaływania tych zagrożeń na zdrowie pracownika.
Brak tej dokumentacji oznacza naruszenie przepisów BHP i może skutkować grzywną lub odpowiedzialnością karną. W razie wypadku ubezpieczyciel analizuje kompletność dokumentacji – jej brak może skutkować odmową wypłaty świadczenia.
Odpowiedzialność i sankcje za brak szkoleń BHP
Nieprzeprowadzenie obowiązkowego szkolenia BHP to nie tylko ryzyko wypadku, ale też realna odpowiedzialność karna i cywilna. Art. 283 §1 Kodeksu pracy przewiduje grzywnę od 1 000 do 30 000 zł za naruszenie przepisów BHP.
W razie wypadku z winy pracodawcy, może zostać postawiony zarzut z art. 220 Kodeksu karnego – narażenie na utratę zdrowia lub życia. Brak dokumentacji szkoleniowej to także podstawa do odmowy wypłaty odszkodowania przez ZUS lub ubezpieczyciela (art. 826 §1 Kodeksu cywilnego). Pracownik sezonowy, który doznał urazu, może wystąpić z roszczeniem przeciwko pracodawcy. Ochrona przed tymi konsekwencjami leży w rękach pracodawcy. Regularne, rzetelne szkolenia BHP są najtańszą i najskuteczniejszą formą prewencji.
Szkolenie BHP – obowiązek pracodawcy i realna ochrona życia
Szkolenie wstępne i szkolenie okresowe BHP wynikają bezpośrednio z Kodeksu pracy i rozporządzeń wykonawczych. Każdy pracownik, także sezonowy, przechodzi obowiązkowe szkolenie wstępne: instruktaż ogólny i instruktaż stanowiskowy. Pracodawca odpowiada w pełni za jego organizację oraz dokumentację. Brak szkoleń skutkuje odpowiedzialnością karną (art. 220 K.k.), grzywną administracyjną (art. 283 K.p.) oraz odmową wypłaty świadczenia (art. 826 K.c.).
Dokumentacja obejmuje ocenę ryzyka zawodowego, listę osób zapoznanych z tą oceną, rejestr szkoleń wstępnych i karty szkoleń wstępnych. Dodatkowo pracodawca gromadzi w aktach personalnych kopie zaświadczeń potwierdzających ukończenie szkolenia okresowego w dziedzinie BHP. W razie wypadku inspekcja pracy oraz ubezpieczyciel sprawdzają kompletność tych dokumentów. Dlatego szkolenie wstępne i szkolenie okresowe BHP nie stanowią jedynie formalności, ale obowiązek prawny i realną ochronę życia. Pracodawca traktuje je priorytetowo – niezależnie od długości zatrudnienia pracownika.
Źródła: isap.sejm.gov.pl
Jeśli interesuje Cię szkolenie wstępne i szkolenie okresowe BHP, warto sięgnąć także po praktyczne wskazówki dotyczące codziennych obowiązków pracowników. Dlatego zachęcamy do lektury artykułu o bezpieczeństwie pracy przy koszeniu trawy, w którym znajdziesz konkretne zalecenia, przykłady dobrych praktyk oraz sposoby ograniczania ryzyka wypadków. Dzięki temu zyskasz pełniejszy obraz, jak przepisy łączą się z rzeczywistymi wyzwaniami na placu pracy.
