Seniorzy oddadzą mieszkania gminom. Nowe prawo może objąć 1,2 mln osób

fot. Canva

Rząd chce wprowadzić do prawa umowę najmu senioralnego między gminą a seniorami. W ten sposób rząd chce rozwiązać część problemów tzw. „więźniów czwartego piętra”. Gminy mają na tym zyskać finansowo. Na czym polega to rozwiązanie?

Rząd chce wprowadzić najem senioralny. Na czym polega?

Do konsultacji publicznych trafił projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Zakłada ona wprowadzenie najmu senioralnego. Zakłada on, że seniorzy zawierają umowę z gminą i na jej podstawie senior może otrzymać mieszkanie z zasobu komunalnego.

Minister do Spraw Polityki Senioralnej, który odpowiada za projekt, chce, aby gmina przyznawała seniorowi lokal zapewniający swobodny dostęp do mieszkania. W praktyce oznacza to, że lokum, które będzie znajdować się na parterze albo na wyższych piętrach pod warunkiem, że budynek będzie wyposażony w windę.

W zamian za to senior wynajmowałby gminie swoje mieszkanie, w którym dotychczas zamieszkiwał. Gmina miałaby prawo podnajmować ten lokal na zasadach obowiązujących w mieszkaniowym zasobie gminy osobom oczekującym na najem lokalu komunalnego.

Na jakich warunkach można będzie zawrzeć umowę najmu senioralnego?

Rząd określił w projekcie ustawy, że umowę najmu senioralnego z gminą mogliby zawrzeć seniorzy, którzy zamieszkują we własnych mieszkaniach. Na dodatek ich lokal musi znajdować się w bloku lub kamienicy bez windy na co najmniej czwartej kondygnacji naziemnej, czyli co najmniej na 3. piętrze.

Przy umowie najmu senioralnego nie obowiązywałoby kryterium dochodowe. Seniorzy otrzymywaliby do dyspozycji mieszkanie z zasobu komunalnego ze względu na wymianę mieszkaniami z gminą.

– Wynajęcie seniorom takich lokali nie wynika z ich trudnej sytuacji materialnej, a z ograniczeń w codziennym życiu spowodowanych utrudnionym dostępem do lokali położonych na wyższych piętrach – można przeczytać w uzasadnieniu projektu.

Senior miałby też prawo do wypowiedzenia umowy najmu lokalu zawartej z gminą. Ale także gmina zyska pewne zabezpieczenie. Otóż, przy umowie najmu senioralnego nie będzie obowiązywał przepis pozwalający na przejęcie najmu lokalu komunalnego po śmierci seniora.

Najem senioralny ograniczy koszty gminie?

Minister do Spraw Polityki Senioralnej uważa, że wprowadzenie najmu senioralnego będzie korzystne dla samorządów. W projekcie wskazano, że to rozwiązanie zmniejszy zapotrzebowanie na usługi opieki długoterminowej, zwłaszcza w DPS-ach.

– Możliwość zamiany mieszkania na bardziej dostosowane do potrzeb pozwoli na dłuższe funkcjonowanie w znanym otoczeniu, bez konieczności rezygnowania z dotychczasowego stylu życia – przekonuje minister.

To z kolei powinno przełożyć się na obniżenie kosztów ponoszonych przez gminę na  zapewnienie opieki niesamodzielnej osobie starszej.

Problem „więźniów czwartego” piętra może dotyczyć nawet 1,2 mln osób

Rząd zauważa, że problemy związane z tzw. „więźniami czwartego piętra” są coraz częściej spotykane. Na dodatek ich skala będzie się zwiększać w przyszłości. Już teraz w Polsce blisko 9,9 mln osób stanowią osoby w wieku 60 lat i więcej. To stanowi aż 26,3 proc. ludności Polski. Co więcej, prognozy GUS wskazują, że w 2025 roku seniorzy będą stanowić około 40 proc. całkowitej ludności Polski.

W ocenach skutków regulacji rząd podaje, że populacja osób uprawnionych do skorzystania z najmu senioralnego wynosi od ok. 590 tys. do 1 180 tys. osób. A te szacunki dotyczą jedynie osób zamieszkujących na wyższych piętrach bez windy oraz takich, które mają problemy z wejściem po schodach na kilka pięter bez odpoczynku.

– Liczba ta może być większa w sytuacji, gdy z rozwiązania tego będą korzystali seniorzy zamieszkujący również na niższych kondygnacjach, ale stanowiących dla nich bariery architektoniczne – dodają urzędnicy.

Kiedy nowe prawo może wejść w życie?

W projekcie ustawy Minister do Spraw Polityki Senioralnej określił, że instytucja umowy najmu senioralnego powinna wejść w życie do 1 stycznia 2026 roku.

To także może Cię zainteresować: Strażacy dostaną 20 mln zł dotacji. Sprawdź, które OSP i PSP są na liście

Często zadawane pytania (FAQ): Seniorzy oddadzą mieszkania gminom. Nowe prawo może objąć 1,2 mln osób

Na czym polega umowa najmu senioralnego?

Umowa najmu senioralnego polega na tym, że seniorzy zawierają umowę z gminą, na mocy której otrzymują mieszkanie z zasobu komunalnego w zamian za wynajem swojego mieszkania gminie.

Kto może zawrzeć umowę najmu senioralnego?

Umowę najmu senioralnego mogą zawrzeć seniorzy, którzy zamieszkują we własnych mieszkaniach, znajdujących się w budynkach bez windy na przynajmniej czwartym piętrze.

Czy istnieją kryteria dochodowe dla najmu senioralnego?

Nie, przy umowie najmu senioralnego nie obowiązuje kryterium dochodowe. Seniorzy wymieniają mieszkania z gminą niezależnie od swojej sytuacji finansowej.

Jakie korzyści przynosi nowe prawo dla gmin?

Nowe prawo ma zredukować zapotrzebowanie na usługi opieki długoterminowej, co powinno obniżyć koszty ponoszone przez gminy na opiekę nad seniorami.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Nowe przepisy związane z umową najmu senioralnego powinny wejść w życie do 1 stycznia 2026 roku.