Planowanie zakupu ciągnika komunalnego

fot. Adobe Stock aigarsr

Planowanie zakupu ciągnika komunalnego to proces, który – ponieważ dotyczy inwestycji publicznych – wymaga uwzględnienia nie tylko potrzeb operacyjnych gminy, lecz także przepisów prawa zamówień publicznych oraz specyfikacji technicznej sprzętu. Samorządy, zakłady komunalne i zarządy dróg realizują tego typu inwestycje, dlatego często bazują na powtarzalnych konfiguracjach, a także ustandaryzowanych, sprawdzonych w praktyce rozwiązaniach zakupowych.

Zakup ciągnika komunalnego to jedno z najczęstszych zamówień inwestycyjnych realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, zakłady gospodarki komunalnej oraz zarządy dróg, ponieważ sprzęt tego typu jest niezbędny w codziennej eksploatacji. Tego rodzaju ciągniki stanowią podstawowe narzędzie do całorocznego utrzymania infrastruktury technicznej, zieleni miejskiej, a także lokalnej sieci drogowej. Właściwe przygotowanie postępowania ma kluczowe znaczenie, dlatego decyduje o skuteczności inwestycji, trwałości zakupu oraz efektywności operacyjnej jednostki. Zatem, błędy na etapie planowania mogą skutkować nieoptymalnym wyborem lub koniecznością powtarzania procedury. Jednak, dzięki dostępności ustandaryzowanych wymagań technicznych, samorządy mogą korzystać z dobrych praktyk wypracowanych w innych JST.

Zakup ciągnika przez gminę

Ciągnik komunalny stanowi podstawowe narzędzie do wykonywania zadań z zakresu utrzymania infrastruktury – w tym odśnieżania, koszenia zieleni, transportu oraz prac porządkowych. W odróżnieniu od ciągników rolniczych, wersje komunalne są przystosowane do intensywnej, wielosezonowej eksploatacji. Wyposażone w osprzęt, TUZ, WOM i hydraulikę, mogą pełnić funkcję uniwersalnych nośników narzędzi dla gmin i spółek komunalnych.

Kto realizuje zamówienia?

Postępowania na dostawy ciągników komunalnych prowadzą jednostki organizacyjne i spółki działające na zlecenie JST, w tym:

• Zakłady Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej (np. ZGKiM Kamionek),
• Rejony Dróg Miejskich i Zarządy Dróg Powiatowych,
• Powiatowe Zarządy Dróg,
• Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej (PGKiM),
• Zakłady Usług Komunalnych.

Zamówienia publiczne są publikowane na platformie eZamówienia oraz w Biuletynie Zamówień Publicznych i zawierają powtarzalne wymagania funkcjonalno-techniczne.

Etapy planowania zakupu ciągnika przez gminę

Każdy proces zakupu powinien rozpocząć się od analizy potrzeb jednostki, a następnie przejść przez kolejne etapy zgodne z procedurami administracyjnymi i PZP:

1. Analiza zadań operacyjnych – sezonowość, intensywność użytkowania.
2. Szacowanie wartości zamówienia – na podstawie rynku i poprzednich zakupów.
3. Wybór trybu udzielenia zamówienia:
   • do 130 000 zł netto – poza PZP (ale z zachowaniem zasady konkurencyjności),
   • powyżej 130 000 zł netto – pełna procedura zgodna z ustawą Prawo zamówień publicznych.
4. Przygotowanie dokumentacji – w tym SWZ, OPZ, projekt umowy.
5. Publikacja ogłoszenia dot. zamówienia ciągnika komunalnego – na portalu ezamowienia.gov.pl lub w BZP.
6. Ocena ofert – najczęściej na podstawie ceny, gwarancji, doświadczenia i parametrów technicznych.
7. Realizacja zamówienia – podpisanie umowy, dostawa, szkolenie operatorów.

Zamówienia publiczne powinny być przejrzyste, konkurencyjne i niedyskryminacyjne. Zamawiający musi określić przedmiot zamówienia, tryb oraz opublikować ogłoszenie zgodnie z przepisami. — portal biznes.gov.pl

Przykładowe specyfikacje z przetargów na ciągnik komunalny

Na podstawie dokumentacji z eZamówienia i BZP z 2025 roku, poniżej przedstawiono powtarzające się konfiguracje ciągników komunalnych.

Wymagania techniczne zakupu sprzętu technicznego umożliwiającego zapewnienie ciągłości funkcjonowania infrastruktury komunalnej

Osprzęt i wyposażenie dodatkowe ciągnika komunalnego

Częste błędy zamawiających

Na podstawie analizy postępowań warto zwrócić uwagę na błędy proceduralne i techniczne:

1. Po pierwsze zbyt szczegółowe odniesienia do konkretnej marki lub modelu (brak równoważności).
2. Po drugie nieuwzględnianie warunków serwisowych (czas reakcji, lokalizacja serwisu).
3. Jak również, po trzecie brak analizy kosztów eksploatacyjnych.
4. W końcu ocena ofert wyłącznie według ceny.

Zgodnie z dobrymi praktykami, OPZ powinno być opisane funkcjonalnie i zawierać minimalne parametry techniczne, dopuszczające różne rozwiązania technologiczne.

Finansowanie zakupu ciągnika

Możliwe źródła finansowania:

• środki własne JST lub spółki komunalnej,
• leasing operacyjny/finansowy,
• pożyczki z BGK,
• dotacje z WFOŚiGW, RPO, FEnIKS,
• programy NFOŚiGW (np. efektywność energetyczna, gospodarka wodna).

W przypadku zakupu ze środków UE należy pamiętać o obowiązku zachowania konkurencyjności i trwałości projektu (okres trwałości 5 lat).

Podsumowanie: Planowanie zakupu ciągnika komunalnego

Podsumowując, planowanie zakupu ciągnika komunalnego to proces wymagający wiedzy technicznej, proceduralnej i finansowej. Praktyka zamówień prowadzonych przez jednostki takie jak ZGKiM, Zarządy Dróg czy PGKiM pokazuje, że standaryzacja specyfikacji oraz stosowanie dobrych praktyk przetargowych pozwala realizować inwestycje efektywnie, zgodnie z prawem i potrzebami mieszkańców.

Jeśli interesują Cię aktualne przykłady postępowań, zapoznaj się z zestawieniem najnowszych zapytań o ciągniki komunalne w Biuletynie Zamówień Publicznych. Artykuł zawiera konkretne ogłoszenia, ich zakresy i parametry techniczne, które mogą być pomocne przy planowaniu własnego zakupu.