Wody Polskie i gminy: role w zatwierdzaniu taryf za wodę i ścieki

fot. Adobe Stock

Taryfy za wodę i ścieki to kwestia budząca duże emocje. W styczniu 2025 roku opublikowano projekt nowelizacji ustawy zakładającej przekazanie kompetencji zatwierdzania tych taryf gminom. W przypadku proponowanych podwyżek przekraczających 15%, Wody Polskie będą miały możliwość zablokowania takich zmian. Ta propozycja wywołuje jednak głęboki spór między Ministerstwem Infrastruktury a samorządowcami.

Obecnie taryfy za wodę i ścieki zatwierdzane są przez Wody Polskie. Planowana nowelizacja ustawy ma na celu przekazanie tych kompetencji radom gmin. Usprawni to proces decyzyjny i dostosuje go do lokalnych potrzeb.

Wody Polskie miałyby jednak rolę regulatora, który może zablokować podwyżki przekraczające 15% w porównaniu do średnich taryf z ostatnich trzech lat​. Ta propozycja nie podoba się jednak przedstawicielom samorządów lokalnych. Ci ostatni chcieliby rezygnacji z jakiegokolwiek regulatora.

Taryfy za wodę i ścieki: proponowane kompetencje gmin

Zgodnie z projektem nowelizacji, rady gmin będą miały wyłączną kompetencję do zatwierdzania taryf za wodę i ścieki. Decyzje te będą podejmowane w formie uchwały, co ma na celu lepsze dostosowanie stawek do lokalnych warunków i potrzeb mieszkańców.

Taryfy za wodę i ścieki: rola Wód Polskich

Mimo przekazania kompetencji zatwierdzania taryf gminom, Wody Polskie nadal będą pełnić funkcję regulatora. Zgoda tej instytucji będzie obligatoryjna w przypadku, gdy proponowane taryfy za wodę i ścieki zakłada wzrost o ponad 15% w porównaniu do średnich taryf z ostatnich trzech lat.

W takich sytuacjach stanowisko Wód Polskich będzie wiążące, co oznacza, że zatwierdzenie taryfy będzie wymagało pozytywnej decyzji tej instytucji. Według Ministerstwa Infrastruktury wprowadzenie takiego mechanizmu będzie stanowiło realizację wniosku Najwyższej Izby Kontroli w zakresie ochrony interesów odbiorców końcowych usług wodociągowo-kanalizacyjnych.

Taryfy progresywne

Progresywne taryfy za wodę i ścieki to kolejna propozycja Ministra Infrastruktury złożona samorządowcom. Ten projekt przewiduje możliwość przegłosowania sprzeciwu Wód Polskich przez Radę Gminy.

W takim przypadku gmina wprowadzi taryfy progresywne. To oznacza, że stawki opłat pierwsze metry sześcienne wody byłyby niższe, a później rosłyby wraz ze wzrostem jej zużycia. Wprowadzenie taryf progresywnych ma na celu promowanie oszczędzania wody i racjonalnego jej wykorzystania.

Strach przed podwyżkami i spór wokół Wód Polskich

Postulaty gmin o pełną swobodę ustalania stawek za wodę i ścieki budzą niepokój zarówno resortu jak i odbiorców końcowych. Zanim Wody Polskie stały się regulatorem tej kwestii, taryfy za wodę i ścieki potrafiły rażąco rosnąć na mocy samodzielnych decyzji gmin.

Samorządy lokalne powoływały się na złą kondycję przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych i wysokie koszty utrzymania infrastruktury. Cała dyskusja ma również wymiar polityczny, ponieważ każda frakcja sejmowa ma inny pomysł na rolę i przyszłość Wód Polskich.

Zmiany w przepisach dotyczących zatwierdzania taryf za wodę i ścieki mają głębokie znaczenie dla zwykłych mieszkańców gmin. Miejmy nadzieję, że rządzącym uda się wypracować mechanizm, który zabezpieczy interesy ludności, a jednocześnie weźmie pod uwagę potrzeby gmin. Ważne też, aby taki mechanizm był zrozumiały dla odbiorców usług wodociągowo-kanalizacyjnych. 

Projekt ustawy o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz ustawy – Prawo wodne

Spór o taryfy za wodę i ścieki

Źródło: KPRM

Czytaj również: Bezpieczeństwo drogowe w mieście