Dieta i OC dla sołtysa będzie obowiązkowa. Koszty dla gminy to 120 000 zł

Wkrótce może zostać przyjęte prawo, które znacznie wzmocni pozycje sołtysów. Na gminy spadnie nowy obowiązek: dieta dla sołtysa będzie obowiązkowa. Podobnie jak zapewnienie im ubezpieczenia OC i NNW. Zmieni się tez prawo o funduszem sołeckim. Jakie jeszcze uprawnienia zyskają sołtysi?

Sejm w sierpniu może przyjąć nowe prawo wzmacniające pozycję sołtysa

– Komisje mają zakończyć pracę nad projektem 4 sierpnia. Natomiast już 5 sierpnia ustawa może trafić pod obrady plenarne Sejmu – mówi Marcin Skonieczka, poseł Polski 2050. Jest on autorem projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o funduszu sołeckim.

– Problemy powinny być rozwiązywane najbliżej ludzi – w sołectwach i osiedlach. To realizacja konstytucyjnej zasady pomocniczości. Dlatego przygotowałem projekt, który wzmacnia jednostki pomocnicze i zwiększa ich sprawczość – dodaje Marcin Skonieczka.

Dieta dla sołtysa i zmiany w funduszu sołeckim

W jego propozycji zmian przewidziano m.in. obowiązkowe diety i ubezpieczenia dla wszystkich sołtysów. Co więcej, sołtysi musieliby być informowani o wszystkich posiedzeniach komisji przez przewodniczącego rady gminy lub miasta. Wójtowie i burmistrzowie mogliby także upoważniać sołtysa do dysponowania mieniem komunalnym.

Do tego możliwość powoływania przez gminy młodzieżowych rad sołeckich, osiedlowych i dzielnicowych. Włodarze gminy zyskaliby też możliwość powołania konwentu sołtysów. Projekt ustawy zakłada także możliwość tworzenia funduszy osiedlowych w gminach miejsko-wiejskich.

Obligatoryjna dieta dla sołtysa. Do tego też ubezpieczenie OC i NNW

Marcin Skonieczka w swoim projekcie ustawy zakłada, że każdy sołtys otrzyma dietę oraz zwrot kosztów podróży służbowych. Będzie to obowiązkowe uposażenie dla sołtysów i to niezależnie od wielkości gminy. Obecnie tylko część gmin zapewnia diety dla sołtysów. Zdaniem autora projektu ustawy, to powoduje nierówność uprawnień sołtysów, którzy z poświęceniem wykonują swoje obowiązki.

Sołtys zyska też ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej oraz następstw nieszczęśliwych wypadków w związku z wykonywaniem zadań, takich jak zarządzanie mieniem komunalnym czy pobór opłat. Ubezpieczenie i dietę miałyby finansować gminy.

Poseł Polski 2050 w uzasadnieniu projektu ustawy wskazuje ile mogą wynosić koszty takiej zmiany prawa. Jak podaje poseł, w Gminie Kościelec dieta dla sołtysów w 2024 r. wynosiła 400 zł. Natomiast w Gminie Żukowo dieta dla sołtysa zależy od wielkości sołectwa:

• 600 zł w sołectwie do 1000 mieszkańców,
• 700 zł w sołectwie od 1001 do 2000 mieszkańców,
• 800 zł w sołectwie liczącym powyżej 2000 mieszkańców.

– Zakładając, że dieta wynosi 500 złotych miesięcznie, w gminie, w której jest 20 sołtysów skutki ustawy wyniosą 120 000 złotych w jednym roku ­– przewiduje poseł w uzasadnieniu projektu.

Według niego koszt ubezpieczenia OC i NNW sołtysa może wynieść ok. 100 złotych na rok. Zatem w gminie, w której funkcjonuje 20 sołtysów koszty dla samorządy będą wynosić ok. 2000 złotych na rok.

Dieta dla sołtysa – negatywne opinie

Propozycja, aby dieta i ubezpieczenie OC i NNW dla sołtysów były obowiązkowe dla wszystkich gmin została negatywnie oceniona m.in. przez rząd i Związek Gmin Wiejskich RP.

– Przepis ten uprzywilejowuje sołtysów nawet względem włodarzy gmin oraz niektórych pracowników gmin, którzy koszt ubezpieczenia OC pokrywają z własnej kieszeni – zauważa Stanisław Jastrzębski, przewodniczący zarządu ZGW RP.

Podobne wątpliwości zgłaszał rząd. Rada Ministrów zwróciła uwagę także, że obowiązkowe ubezpieczenie przysługiwałoby nie tylko sołtysom. Z tego rozwiązania korzystaliby także przewodniczący organów wykonawczych jednostek pomocniczych.

Większy udział sołtysów w stanowieniu prawa w gminie

Nowe prawo przewiduje także zwiększenie udziału sołtysów w pracach rady  gminy lub miasta. Z tego powodu poseł Marcin Skonieczka proponuje rozszerzyć obowiązek informowania ich o posiedzeniach wszystkich komisji rady. Obecnie taki obowiązek dotyczy jedynie informowania o sesjach rady gminy.

Sołtysi mogą także wspierać wójta lub burmistrza w codziennych pracach. Dlatego poseł Polski 2050 proponuje, aby włodarz gminy miała możliwość powoływania w drodze zarządzenia konwentu sołtysów. Byłby to organ opiniodawczo-doradczym wójta lub burmistrza działający pod jego przewodnictwem.

Sołtys będzie mógł zarządzać mieniem komunalnym?

Burmistrz lub wójt mógłby także upoważnić sołtysa do zarządzania i korzystania mieniem komunalnym. Poseł Skonieczka uważa, że pozwoli to łatwiej i sprawniej zarządzać i wynajmować np. świetlice wiejskie. Ale w tym aspekcie zastrzeżenia ma Związek Gmin Wiejskich RP.

– Przedstawiona zmiana przepisów dotycząca przeniesienia na sołtysa umocowania do zarządzania mieniem komunalnym wprost prowadzi do wyodrębnienia czwartego szczebla samorządu terytorialnego – twierdzi Stanisław Jastrzębski.

Natomiast rząd twierdzi, że proponowane rozwiązanie wydaje się być zasadne, ale wymaga dopracowania. Rada Ministrów uważa, że sołtysi czy szefowie organów pomocniczych nie mają odpowiedniego zaplecza urzędowego, które pozwala na prawidłowe zarządzanie mieniem. Dotyczy to kwestii zamówień publicznych czy ustawy o finansach publicznych.

Kiedy nowe rozwiązania wejdą w życie

Pierwotnie projekt ustawy, która została zgłoszona w lipcu 2024 roku, zakładał, że nowe prawo wejdzie w życie od 1 stycznia 2025 roku. Jednak ten termin już minął. Jeżeli spełnią się zapowiedzi posła Skonieczki, to na początku sierpnia Sejm może przyjąć nowe regulacje. Wówczas trafią one do Senatu, a następnie do prezydenta. Całość procesu legislacyjnego wskazuje, że sołtysi mogą zyskać nowe uprawnienia od stycznia 2026 roku.

Przeczytaj także ten artykuł: Skrócony czas pracy też w urzędach i gminnych spółkach. Do 20 tys. zł na pracownika.
„`html

Często zadawane pytania (FAQ): Dieta i OC dla sołtysa będzie obowiązkowa. Koszty dla gminy to 120 000 zł

Kiedy nowe przepisy dotyczące diet i ubezpieczeń dla sołtysów mogą wejść w życie?

Według zapowiedzi, nowe regulacje mogą zostać przyjęte przez Sejm na początku sierpnia 2024 roku, a ich wprowadzenie planowane jest na styczeń 2026 roku.

Jakie są koszty związane z wprowadzeniem diet i ubezpieczeń dla sołtysów?

Szacuje się, że dietę dla sołtysów w gminie z 20 sołtysami na poziomie 500 zł miesięcznie pochłonie 120 000 zł rocznie, a ubezpieczenie OC i NNW wyniesie dodatkowo około 2000 zł rocznie.

Czy wszystkie gminy będą musiały zapewniać diety i ubezpieczenia sołtysom?

Tak, według proponowanego projektu ustawy wszystkie gminy będą obowiązane do wprowadzenia diet i ubezpieczeń dla sołtysów, niezależnie od ich wielkości.

Jakie mają być nowe uprawnienia sołtysów według propozycji ustawy?

Sołtysi zyskają m.in. obowiązkowe diety, ubezpieczenia OC i NNW, prawo do zarządzania mieniem komunalnym oraz większy udział w pracach rady gminy poprzez informowanie ich o posiedzeniach komisji.

Jakie opinie wyrażono na temat nowych przepisów dla sołtysów?

Nowe propozycje spotkały się z krytyką ze strony rządu i Związku Gmin Wiejskich RP, które wskazują na uprzywilejowanie sołtysów w stosunku do innych pracowników gmin oraz na brak odpowiedniego zaplecza do zarządzania mieniem komunalnym.

„`