Świadectwo energetyczne w 2026: rewolucja w klasach energetycznych i nowe obowiązki
Rok 2026 przynosi przełomowe zmiany w przepisach dotyczących charakterystyki energetycznej budynków w Polsce. To nie tylko kontynuacja zaostrzonych wymogów z lat ubiegłych, ale przede wszystkim wdrożenie unijnej dyrektywy EPBD, która wprowadza nowy standard prezentacji danych – klasy energetyczne od A do G.
Dla właścicieli nieruchomości, zarządców i inwestorów nadejście 2026 roku oznacza konieczność aktualizacji wiedzy oraz przygotowania się na nowe standardy dokumentacji dotyczącej Świadectw Energetycznych. To skutek wprowadzenia na polski grunt unijnej dyrektywy EPBD. W artykule przybliżamy zmiany, jakie mają wkrótce nastąpić.
Spis treści
Czym jest dyrektywa EPBD?
EPBD (ang. Energy Performance of Buildings Directive) to unijna dyrektywa dotycząca charakterystyki energetycznej budynków, która stanowi filar strategii „Fali Renowacji”. Jej głównym celem jest doprowadzenie sektora budownictwa w Unii Europejskiej do stanu neutralności klimatycznej do 2050 roku. Norma ta wprowadza rygorystyczne harmonogramy poprawy efektywności energetycznej, wymuszając na państwach członkowskich odejście od ogrzewania paliwami kopalnymi (gazem, węglem) na rzecz odnawialnych źródeł energii oraz wprowadzenie ujednoliconych klas energetycznych. W praktyce oznacza to, że budynki o najgorszych parametrach (tzw. „wampiry energetyczne”) będą musiały zostać poddane obowiązkowej termomodernizacji, aby mogły pozostać na rynku sprzedaży i wynajmu. Przypomnijmy, że w momencie wejścia w życie pierwszych przepisów o świadectwach energetycznych ministerstwo Rozwoju i Technologii informowało, iż:
„Strategia zakłada średnie roczne tempo termomodernizacji na poziomie ok. 3,8% przy założeniu, że do 2050 roku 65% budynków osiągnie wskaźnik EP nie większy niż 50 kWh/m2·rok.” (EP – wskaźnik zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną).
Co zmienia się w 2026 roku?
Wiele osób zadaje sobie pytanie, co zmieni się w temacie świadectw energetycznych w 2026 roku. Największą nowością, która ma wejść w życie w połowie 2026 roku, jest nowy wzór świadectwa. Do tej pory dokument opierał się głównie na suchych liczbach (wskaźnik EP). Teraz zyska formę graficzną przypominającą etykiety na sprzęcie AGD.
Wprowadzenie klas energetycznych (A-G): Budynki zostaną sklasyfikowane od klasy A+ (budynki zeroemisyjne) do klasy G (budynki o najgorszej efektywności).
Obowiązek dla zabytków: To istotna zmiana – nieruchomości objęte ochroną konserwatorską, które dotychczas były zwolnione, w przypadku sprzedaży lub wynajmu będą musiały posiadać świadectwo.
Nowe elementy graficzne: Na dokumencie pojawią się przejrzyste informacje o udziale OZE, emisji CO2 oraz sugerowanych inwestycjach (np. montaż magazynu energii czy ładowarki EV).
Cyfryzacja i kontrola: System zostanie w pełni zintegrowany z Centralnym Rejestrem, co ułatwi wyłapywanie braku dokumentów przy transakcjach notarialnych.
Kto musi posiadać świadectwo energetyczne w 2026 roku?
Obowiązek sporządzenia dokumentu nie dotyczy każdego właściciela „z urzędu”, ale staje się niezbędny w konkretnych sytuacjach:
Sprzedaż nieruchomości: Świadectwo musi zostać przekazane nabywcy przy sporządzaniu aktu notarialnego (dotyczy to zarówno domów, jak i pojedynczych mieszkań).
Wynajem: Właściciel ma obowiązek przekazać kopię świadectwa najemcy (również w przypadku najmu krótkoterminowego).
Zakończenie budowy: Inwestor musi dołączyć świadectwo do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub wniosku o pozwolenie na użytkowanie.
Termomodernizacja: Jeśli budynek przeszedł remont zmieniający jego charakterystykę (np. wymiana pieca, ocieplenie), stare świadectwo traci ważność i należy wyrobić nowe.
Jakie nieruchomości są zwolnione z obowiązku?
Mimo zaostrzania przepisów, wciąż istnieje grupa obiektów, które nie wymagają posiadania certyfikatu:
Budynki mieszkalne użytkowane nie dłużej niż 4 miesiące w roku (np. domki letniskowe).
Budynki wolnostojące o powierzchni poniżej 50 m².
Miejsca kultu i działalności religijnej (np. kościoły, kaplice).
Budynki przemysłowe i gospodarcze niewyposażone w instalacje zużywające energię (z wyjątkiem oświetlenia).
Gospodarstwa rolne o niskim zapotrzebowaniu na energię (wskaźnik EP nie wyższy niż 50 kWh/(m²·rok)).
Koszty świadectwa energetycznego w 2026 roku
W 2025 roku ceny dokumentów ustabilizowały się, choć wprowadzenie nowych standardów graficznych może nieznacznie wpłynąć na pracochłonność audytora. Obecne widełki cenowe prezentują się następująco:
Uwaga: Ceny w dużych aglomeracjach (Warszawa, Kraków, Wrocław) mogą być o 20-30% wyższe.
Kary za brak świadectwa
W 2026 roku kontrole są bardziej skrupulatne. Brak świadectwa przy sprzedaży lub wynajmie grozi grzywną.
Grzywna nakładana przez nadzór budowlany lub sądy: od kilku tysięcy do nawet 20 000 zł.
Utrudniona transakcja: brak dokumentu świadectwa energetycznego może nie tylko stać się podstawą do roszczeń ze strony kupującego w przyszłości. Podczas wizyty w kancelarii notarialnej:
Fakt przekazania świadectwa zostanie odnotowany w akcie notarialnym. W przypadku braku jego przekazania notariusz pouczy zobowiązanego do przekazania świadectwa o karze grzywny za niewywiązanie się z tego obowiązku – fragment informacji opublikowanej przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii.”
Podsumowanie
Wprowadzenie klas energetycznych w 2026 roku to krok w stronę transparentności rynku nieruchomości. Kupujący i najemcy będą mogli łatwo ocenić, czy dany lokal będzie tani w utrzymaniu, a właściciele zyskają jasną mapę drogową modernizacji swojego mienia.
Źródło: materiały własne, Ministerstwo Rozwoju i Technologii
FAQ: Świadectwo energetyczne w 2026 roku
Jakie są główne zmiany w świadectwach energetycznych od 2026 roku?
Od 2026 roku wprowadzone zostaną nowe wzory świadectw energetycznych, które będą bardziej graficzne i czytelne. Budynki będą klasyfikowane w klasach energetycznych od A+ do G, wprowadzony zostanie obowiązek posiadania świadectwa dla zabytków oraz nowe elementy graficzne, takie jak informacje o udziałach OZE i emisji CO2.
Kto będzie musiał posiadać świadectwo energetyczne w 2026 roku?
Świadectwo energetyczne będzie wymagane w przypadku sprzedaży nieruchomości, wynajmu, zakończenia budowy oraz termomodernizacji budynku. Właściciele będą musieli przekazać świadectwo nabywcy lub najemcy podczas transakcji.
Jakie nieruchomości są zwolnione z obowiązku posiadania świadectwa energetycznego?
Zwolnione z posiadania świadectwa energetycznego są m.in. budynki mieszkalne wykorzystywane nie dłużej niż 4 miesiące w roku, wolnostojące budynki poniżej 50 m², miejsca kultu, budynki przemysłowe bez systemów zużywających energię oraz gospodarstwa rolne o niskim zapotrzebowaniu na energię.
Jakie są koszty uzyskania świadectwa energetycznego w 2026 roku?
Koszt uzyskania świadectwa energetycznego w 2026 roku wyniesie średnio od 300 do 600 zł za mieszkanie w bloku, od 500 do 1200 zł za dom jednorodzinny, od 400 do 800 zł za lokal użytkowy i od 1500 zł wzwyż za budynek wielorodzinny lub biurowiec. Ceny mogą być wyższe w dużych miastach.
Jakie są konsekwencje za brak świadectwa energetycznego przy transakcjach?
Brak świadectwa energetycznego może skutkować nałożeniem grzywny od kilku tysięcy do 20 000 zł. Dodatkowo, brak dokumentu utrudni transakcje na rynku nieruchomości, co prowadzi do problemów podczas wizyt w kancelariach notarialnych.
